17 czerwca, w południe, w Villi Calisia, odbyło się uroczyste podsumowanie konkursu "Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego", organizowanego od lat przez Archiwum Państwowe w Kaliszu, przy współpracy z Miastem Kalisz i Starostwem Powiatowym w Kaliszu.
W uroczystości udział wzięli m. in.: przewodniczący Rady Miasta Kalisza Sławomir Lasiecki, pełnomocnik Zarządu Powiatu Kaliskiego Ewa Woźniak, prorektor Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego dr Tatiana Manasterska, prodziekan Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM prof. UAM dr hab. Artur Skweres, naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza Grażyna Dziedziak, dyrektor Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej Marcin Magdziński, p.o. dyrektora Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku Jolanta Golicka, wicedyrektor Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu Małgorzata Kołodziej, prezes Stowarzyszenia im. H. Sutarzewicz w Kaliszu Beata Prus, Urszula Włodarska z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kaliszu, dr Marcin Mikołajczyk reprezentujący Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, radny kaliski Andrzej Plichta, ks. Piotr Jaroszkiewicz z Archiwum Kurii Diecezji Kaliskiej, prezes Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego dr Piotr Suda, archeolog i zastępca przewodniczącej Komisji Pamięci Historycznej Miasta Kalisza Leszek Ziąbka, rzesze młodzieży kaliskiej wraz z nauczycielami i dyrektorami szkół, a także przedstawiciele mediów lokalnych.
Gości powitała dyrektor APK dr Grażyna Schlender, po czym wyjaśniła, że konkurs ma już 31 lat. Jest organizowany od 1994 r. Początkowo był skierowany do abonentów telewizji kablowej Tele-Cal. Od samego początku byli z nim związani ludzie kultury i nauki z regionu kaliskiego, m. in.: Bożena Kryst, dr Danuta Wańka, Jerzy A. Splitt, Stanisław Małyszko iAnna Woźniak. Wkrótce konkurs zaczęto promować w bibliotekach, także tych szkolnych. Okazało się, że największą popularność zdobył pośród dzieci i młodzieży. Od 2007 r. jego głównym organizatorem jest Archiwum Państwowe w Kaliszu. Od 2010 r. przebieg konkursu z ramienia Archiwum koordynuje dr Anna Bestian-Zając. Przez lata zmieniła się jego formuła, jest coraz mniej tradycyjnych prac pisemnych, na korzyść audiowizualnych. Nie zmienia się jedno - praca musi być opracowana na podstawie solidnej bazy źródłowej, czego dowodem jest bibliografia. Jury docenia także kreatywność uczniów i finezyjność wykonania.
Przewodniczący Rady Miasta Kalisza Sławomir Lasiecki wyraził radość z faktu, że siedziba Kancelarii Rady Miasta Kalisza może gościć tak dużą liczbę młodych ludzi zafascynowanych historią i archiwaliami. Organizatorom życzył z kolei kolejnych, równie popularnych edycji konkursu.
Tradycyjnie, uroczystości wręczenia nagród, towarzyszy prelekcja tematyczna. W tym roku, z racji obchodów Roku Kalisza - Miasta Królewskiego, prelegentem był znany kaliski archeolog i muzealnik, członek Komisji Pamięci Historycznej Miasta Kalisza Leszek Ziąbka, który przez ponad 30 lat pracował w MOZK, był kierownikiem Działu Archeologii i Rezerwatu Archeologicznego na Zawodziu. Był także współodkrywcą celtyckiej mennicy pod Kaliszem, aktualnie ma status doktoranta w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Lesze Ziąbka rozpoczął swoje wystąpienie od wskazania, że historia tak naprawdę uczy nas życia i tego, by nie popełniać błędów minionych pokoleń. Kalisz nieodłącznie kojarzy się z osadnictwem doby Piastów. Tak naprawdę nazwa tej dynastii zaczęła funkcjonować dopiero w XVI i XVII w. Przedstawiciele rodu bywali w Kaliszu. Najstarszym miejscem są tzw. Góry Szwedzkie. Badania nadal toczą się na tym terenie. Najstarszy gród pochodził z IX w., natomiast zarysy kościółka drewnianego z przełomu X i XI w. - z czasów Bolesława Chrobrego. Leszek Ziąbka uważa, że w trakcie zjazdu gnieźnieńskiego Chrobry został namaszczony przez Ottona III na króla Polski, a ceremonia kościelna dopełniła ten akt. Każdy kolejny książę i król chciał rządzić Kaliszem - był to ważny teren. Z biegiem lat rodziła się też świadomość opieki możnowładców nad ludem. Zawodzie zostało zrekonstruowane, natomiast znaleziska z tego terenu można podziwiać w MOZK. Najstarsze znalezisko stanowi denar Bolesława Chrobrego z końca X w.
Po prelekcji nadszedł długo oczekiwany moment ogłoszenia wyników konkursu.
Z protokołem posiedzenia Jury zebranych zapoznała dr Anna Bestian-Zając.
Do tegorocznej edycji konkursu zgłoszono 41 prac z 15 szkół (9 szkół podstawowych i 6 szkół średnich), w tym 24 prace ze szkół podstawowych i 17 ze szkół średnich.
W zmaganiach konkursowych wzięło udział 79 uczniów (38 ze szkół podstawowych i 41 ze szkół średnich). Zadanie polegało na opracowaniu 1 tematu z puli 3 do wyboru:
- Kalisz - Miasto Królewskie
- Ksiądz Józef Sieradzan - życie i dokonania Patrona Roku 2025 w Kaliszu
- Bohater II wojny światowej związany z Kaliszem lub powiatem kaliskim
Prace były oceniane przez Jury w składzie:
- dr Grażyna Schlender - przewodnicząca, dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu
- Justyna Godniak - reprezentant Starostwa Powiatowego w Kaliszu
- Zbigniew Judasz - reprezentant Urzędu Miasta Kalisza
- Edyta Pietrzak - reprezentant Archiwum Państwowego w Kaliszu
- dr Anna Bestian-Zając - sekretarz, reprezentant Archiwum Państwowego w Kaliszu
Największą popularnością cieszył się temat Kalisz - Miasto królewskie: opracowano go 19 razy. 15 prac poświęcono bohaterom II wojny światowej, a 7 księdzu Józefowi Sieradzanowi. Jeśli chodzi o formę wykonania największą popularnością cieszyły się makiety (Kalisz- Miasto królewskie) oraz nagrania filmowe, które coraz częściej mają profesjonalny charakter (dla wszystkich 3 tematów). Tradycyjnie pojawiły się także gry planszowe, opracowania pisemne, obrazy i portrety. Warto wskazać, że niezależnie od wybranej formy uczniowie dbali o to, by praca zawierała bibliografię. Doceniano szczególnie te prace, które bazowały na archiwaliach i fachowych opracowaniach książkowych.
Zmagania konkursowe odbywały się w dwóch kategoriach wiekowych: dla uczniów szkół podstawowych i dla uczniów szkół średnich. Jury postanowiło przyznać w kategorii szkół podstawowych Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza dla 2 osób, w kategorii szkół średnich dla 3 osób. Nagrodę Starosty Kaliskiego przyznano w kategorii szkół podstawowych 1 osobie, w kategorii szkół średnich dla 2. Nagrodę Dyrektora APK w kategorii szkół podstawowych zdobyła 1 osoba, a w kategorii szkół średnich 3 osoby. Przyznaliśmy także Nagrody Główne sponsorowane przez instytucje związane z działalnością naukową i kulturalną - 6 w kategorii szkół podstawowych dla 9 osób i 6 w kategorii szkół średnich dla 15 osób. Oprócz tego wyróżniono 8 prac: 4 w kategorii szkół podstawowych i 4 w kategorii szkół średnich.
- Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza w kategorii szkół podstawowych otrzymali: Wojciech Pietrzak i Jan Olczak z Niepublicznej Szkoły Podstawowej "Edukator"
- w Kaliszu, opiekun: Wioletta Janiszewska, dyrektor szkoły: Małgorzata Górska
- Nagrodę Starosty Kaliskiego w kategorii szkół podstawowych otrzymała Anastazja Kuras z Niepublicznej Szkoły Podstawowej "Edukator" w Kaliszu, opiekun: Wioletta Janiszewska, dyrektor szkoły: Małgorzata Górska
- Nagrodę Dyrektora Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii szkół podstawowych otrzymała Pola Gmyrek ze Szkoły Podstawowej Nr 14 w Kaliszu, opiekun: Joanna Musiał-Gałdusińska, dyrektor szkoły: Dagmara Zimoch
- Nagrodę Główną Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu w kategorii szkół podstawowych otrzymali: Marianna Wałęsa i Szymon Wałęsa ze Szkoły Podstawowej w Rajsku, opiekun: Bernadetta Blek, dyrektor szkoły: Honorata Wolniaczyk
- Nagrodę Główną Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii szkół podstawowych otrzymały Michalina Kaleta i Kornelia Skonieczna ze Szkoły Podstawowej Nr 4
- w Kaliszu, opiekun: Alicja Tomczyk, dyrektor szkoły: Izabela Kurek
- Nagrodę Główną Stowarzyszenia im. Haliny Sutarzewicz w Kaliszu w kategorii szkół podstawowych otrzymała Zofia Wysocka z Prywatnej Szkoły Podstawowej "Jagiellończyk" Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała
- Nagrodę Główną Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu w kategorii szkół podstawowych otrzymała Antonina Walczak z Prywatnej Szkoły Podstawowej "Jagiellończyk" Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała
- Nagrodę Główną Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii szkół podstawowych otrzymały: Zuzanna Wawrzyniak i Martyna Małecka z Zespołu Szkół Nr 1
- w Godzieszach Wielkich, opiekun: Agnieszka Bałch, dyrektor szkoły: Dorota Maślak
- Nagrodę Główną Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów w kategorii szkół podstawowych otrzymała Natalia Pryczek z Prywatnej Szkoły Podstawowej "Jagiellończyk" Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała
- Wyróżnienie w kategorii szkół podstawowych otrzymali: Filip Nawrocki, Filip Pior, Jędrzej Tokarski z Prywatnej Szkoły Podstawowej "Jagiellończyk" Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała
- Wyróżnienie w kategorii szkół podstawowych otrzymały Hanna Mosicka, Wiktoria Iepishyn ze Szkoły Podstawowej Nr 14 w Kaliszu, opiekun: Joanna Musiał Gałdusińska, dyrektor szkoły: Dagmara Zimoch
- Wyróżnienie w kategorii szkół podstawowych otrzymały: Maja Jałowicz i Zofia Jałowicz z Prywatnej Szkoły Podstawowej "Jagiellończyk" Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała
- Wyróżnienie w kategorii szkół podstawowych otrzymują: Julia Ptak, Nadia Stachowiak i Natasza Jastrzębska z Prywatnej Szkoły Podstawowej "Jagiellończyk" Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała
- Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza w kategorii szkół średnich otrzymali: Michalina Krzywda, Jan Stępień i Kornelia Klusak ze Szkoły TEB Edukacja w Kaliszu, opiekun: Remigiusz Przybył, dyrektor szkoły: Joanna Woźniak
- Nagrodę Starosty Kaliskiego w kategorii szkół średnich otrzymali: Paulina Przybyłek, Kacper Kurczewski z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu, opiekun: Izabella Galuba-Bryja, dyrektor szkoły: Agnieszka Korotczuk
- Nagrodę Dyrektora Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii szkół średnich otrzymały: Alicja Kłodzińska, Zofia Napruszewska, Zuzanna Majdziak z I Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Remigiusz Przybył, dyrektor szkoły: Urszula Janczar
- Nagrodę Główną Rektora Uniwersytetu Kaliskiego w kategorii szkół średnich otrzymały: Patrycja Bartczak, Zofia Życińska z Zespołu Szkół Ekonomicznych
- w Kaliszu, opiekun: Izabella Galuba-Bryja, dyrektor szkoły: Agnieszka Korotczuk
- Nagrodę Główną Dziekana Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM w kategorii szkół średnich otrzymują: Maria Frontczak, Maria Kurzaj i Maria Janiak z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu, opiekun: Izabella Galuba-Bryja, dyrektor szkoły: Agnieszka Korotczuk
- Nagrodę Główną Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w kategorii szkół średnich otrzymali: Julia Kozyra, Marta Zawołowicz i Kacper Młynek z IV Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Anna Torz, dyrektor szkoły: Joanna Dolna
- Nagrodę Główną Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w kategorii szkół średnich otrzymali: Wiktor Dróbka, Wiktoria Kasprzak i Maja Kalinowska z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu, opiekun: Izabella Galuba-Bryja, dyrektor szkoły: Agnieszka Korotczuk
- Nagrodę Główną Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Asnyka w Kaliszu w kategorii szkół średnich otrzymał: Adrian Pilarczyk ze Szkoły TEB Edukacja w Kaliszu, opiekun: Honorata Domagała, dyrektor szkoły: Joanna Woźniak
- Nagrodę Główną Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Kaliszu w kategorii szkół średnich otrzymały: Martyna Jakubczak, Maria Bartczak, Wiktoria Sanchez-Czerniejewska z I Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Remigiusz Przybył, dyrektor szkoły: Urszula Janczar
- Wyróżnienie w kategorii szkół średnich otrzymali: Justyna Socka, Paulina Sztorch, Aleksander Różalski z I Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu,
- opiekun: Remigiusz Przybył, dyrektor szkoły: Urszula Janczar
- Wyróżnienie w kategorii szkół średnich otrzymali: Nikodem Secler, Zuzanna Świątkowska z IV Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Anna Torz, Dyrektor szkoły: Joanna Dolna
- Wyróżnienie w kategorii szkół średnich otrzymały: Maja Kmieć, Julia Lebioda, Antonina Gorzelana z V Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Paulina Marciniak, dyrektor szkoły: Beata Szulc
Wyróżnienie w kategorii szkół średnich otrzymały: Zofia Pałys, Weronika Dominiak, Zuzanna Paduch z IV Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Anna Torz, dyrektor szkoły: Joanna Dolna
Wszyscy pozostali uczestnicy tegorocznej edycji konkursu otrzymali podziękowania za udział. Do nauczycieli trafiły okolicznościowe podziękowania oraz wydawnictwa Archiwum.
W lipcu na stronie internetowej Archiwum znajdzie się wystawa on-line przedstawiająca wszystkie nagrodzone i wyróżnione prace w tegorocznej edycji konkursu.
Protokół z posiedzenia Jury (link)
